Basına ve Kamoyuna;

Üremeyebilme, dünya çapında gittikçe büyüyen bir sorun  haline gelmiş durumda.  Üreme problemi yaşayan ve tedavi alan çiftlerin bir kısmı ne yazık ki tekrarlayan tüp bebek başarısızlıklarıyla karşılaşmaktadır. Tekrarlayan başarısızlıkları asgari düzeye indirmek için gerek laboratuvar gerek klinik düzeyde araştırmalar Dünya’da ve ülkemizde başarıyla yürütülmektedir.  Bilimsel araştırmalarla ortaya konulan yeni tedavi yöntemlerinin, hastaların tedavisinde bir fark yaratacağına ve yan etkisinin kabul edilebilir düzeyde olduğuna dair yeterli kanıt düzeyine ulaşıldığında, bu yöntemler klinik kullanıma girmektedir.  Bu yaklaşım kanıta dayalı hekimliğin temel ilkesidir.  Tüp bebek başarısızlığı yaşayan çiftlerin yeni tedavi yöntemlerini umutla bekleyişleri, kanıta dayalı tıp yaklaşımının olması gerektiğinden daha da özenli yürütülmesini gerektirmektedir. Son zamanlarda basınımızda çıkan, tüp bebek başarısızlığı yaşayan ve tedaviyi umutla bekleyen hastaların dikkatini çeken haberlerle ilgili Üreme Sağlığı ve İnfertilite (TSRM) Derneği olarak kamuoyunu bilgilendirmek gerektiğini düşünmekteyiz.

Basında çıkan ‘Gençlik aşısı’ başlığı altındaki haberlerde kadın yumurtalığından elde edilen öncü hücrelerden arındırılan daha aktif ve genç olduğu düşünülen mitokondrinin, aynı kadının yaşlanan yumurta hücresine enjekte edilmesiyle yumurtanın gençleştiği, yaşlanmanın geriye çevrildiği ve gebelik şansının arttığından bahsedilmektedir.  İşlev bozukluğu olan mitokondrilerin kısırlıkla olan ilişkisi bilinmekte ve çalışmalar devam etmektedir.

Bugün basın aracılığıyla gündeme taşınan konu mitokondri transferinde yumurta öncü hücrelerinin kaynak olarak kullanılıp, kalitesini yitirmiş yumurta hücrelerine mitokondri transferinin tüp bebek başarısızlığı yaşayan kadınlarda yeni bir umut ışığı olduğudur. Kişinin kendi yumurtalık öncü hücrelerinin iyi bir kaynak oluşturduğu sıçanlarda gösterilmiştir ancak insan çalışmaları yoktur.  Bu yöntem umut vadeden bir yöntem olsa da klinikde rutin kullanıma girmesi için veriler yetersizdir.

Kanıta dayalı tıbbı koşulsuz savunan Üreme Sağlığı ve İnfertilite (TSRM) derneği  olarak bilim çevrelerinin tartıştığı, üzerinde çalışmaların devam ettiği ancak klinik kullanıma girmesi için yeterli kanıtların olmadığı ve henüz tamamen deneysel kabul edilecek bu yöntemle ilgili basında çıkan haberlerden rahatsızlık duymaktayız.

Toplum sağlığını önemseyen ve bilime inanan bizler için, vatandaşlarımızda umut yaratacak ve sonrasında da hüsran oluşturabilecek, klinik kullanıma girmemiş, başarısı ve güvenilirliği kanıtlanmamış, deneylerin devam ettiği uygulamalardan birisi olan mitokondri transferi konusunda toplumu bilgilendirmek mesleki ve vicdani bir yükümlülüktür.

Saygılarımızla

Prof. Dr. Gürkan Uncu

Üreme Sağlığı ve İnfertilite Derneği Başkanı